ارتودنسی یکی از شاخهها و تخصصهای دندانپزشکی بوده که در آن به درمان هم تراز نبودن دندانها و عدم هماهنگی فک میپردازد. دندانهایی که شکل نامتعارف دارند و در جایگاه نامناسبی قرار میگیرند، علاوه بر ایجاد ظاهر نامناسب موجب بروز مشکلات بهداشتی برای دندانها میشود. در این صورت تمیز نگه داشتن دندانها بسیار سخت شده و باعث ایجاد پوسیدگی دندان در دراز مدت میشود. در این مقاله قصد داریم به سوال اساسی ارتودنسی چیست؟ پاسخ دهیم و شما را با انواع ارتودنسی نیز آشنا کنیم.
آشنایی با ارتودنسی دندان
همانطور که اشاره شد ارتودنسی از زیرشاخههای دندانپزشکی بوده که به درمان ناهنجاریها و ناهماهنگیهای میان دندان و فک میپردازد. این کار علاوه بر ظاهر زیبا از بیماریهای دندان نیز پیشگیری میکند.
اگر ارتودنسی برای افرادی که دارای ناهماهنگی میان فک و دندان هستند، صورت نگیرد عوارض مختلفی همچون پوسیدگی دندان، خوب جویده نشدن غذا، بیماریهای لثه و مشکلات گوارشی را به همراه دارد. علاوه بر این سردرد، میگرن شدید، درد در شانه و گردن، مشکلات TMJ از دیگر عوارض انجام ندادن ارتودنسی میباشد.
ارتودنسی چه مشکلاتی را درمان میکند؟
ارتودنسی مشکلات زیادی از دندان را برطرف میکند که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برطرف کردن فاصله بین دندانها
- هم تراز کردن قسمت فوقانی و تیپ دندان
- صاف کردن دندانی که به صورت دائمی کج در آمده است
- بهبود جوییدن غذا و گفتار
- بالا بردن سلامت دندان و لثه در طولانی مدت
- پیشگیری از ساییدگی زیاد دندان و پوسیدگی آن
- بهبود و درمان مشکلات مرتبط با بایت یا روی هم قرار گیری دندانها
- رفع مشکلات مرتبط با تراز نبودن فک بالا و پایین
ارتودنسی برای چه کسانی پیشنهاد میشود؟
برای تشخیص نیاز به ارتودنسی دندان، تنها دندانپزشک و یا متخصص ارتودنسی میتواند به شما کمک کند. زیرا با استفاده از تجهیزات تشخیصی یک معاینه کامل را انجام داده و بعد از تصویربرداری از دندانها و مدل گچ دندانهایتان تشخیص میدهد که شما نیازمند ارتودنسی هستید یا نه. بنابراین دانستن پاسخ سوال ارتودنسی چیست؟ به شما کمک زیادی میکند
به طور کلی اگر به یکی از موارد زیر دچار هستید، انجام ارتودنسی به شما توصیه میشود:
کراس بایت
زمانی که فرد دهان خود را میبندد، دندانهای فک بالا داخل دندانهای فک پایین قرار میگیرد. این مشکل موجب بروز ساییدگی و یا خرد شدن دندان میشود و بر زیبایی نیز تاثیر چشمگیری دارد.
نیش نامنظم واقع در پشت دهان که با کراس بایت خلفی شناخته میشود نیز موجب ایجاد دندان قروچه شده و مشکلات فک و رشد غیر طبیعی را نیز به همراه دارد.
تراکم زیاد دندانها
تراکم زیاد و شلوغی دندانها شایعترین دلیل مراجعه افراد برای انجام ارتودنسی به شمار میرود. تراکم زیاد دندان موجب میشود که به سختی بتوان از نخ دندان استفاده کرد و در نهایت به پوسیدگی دندان منجر میشود. این اتفاق زمانی روی میدهد که دهان فضای کافی برای دندانها نداشته باشد.
فاصله بین دندانها
فاصله زیاد بین دندانها نیز خطرناک و مشکل ساز میباشد. این اتفاق در هر جای دهان ممکن است روی دهد اما متداولترین مکان دو دندانجلویی میباشد. فاصله بیشتر از حد معمول باعث بروز پوسیدگی دندان میشود. هبمچنین از علت تورم لثه فاصله بین دندانها بوده که لثه را در معرض باکتریهای بیشتری قرار میدهد.
بایت
هم راستا نبودن دندانهای پایین و بالا علاوه بر ظاهر دندان بر شکل صورت نیز تاثیر میگذارد. این مورد دارای انواع مختلفی میباشد از جمله:
- هنگام فشار دادن دندانها بر روی هم، دندانهای بالا و پایین باز میشود. به این حالت open bite میگویند.
- حالت underbite زمانی است که دندانهای ردیف پایین خیلی جلو و دندانهای ردیف بالا خیلی عقب هستند.
- Overbite هنگامی است که دندانهای ردیف بالا جلوتر از دندانهای ردیف پایین شما هستند.
این موارد در طولانی مدت موجب فرسوده شدن دندان شده و نیازمند به درمانهای پزشکی میباشد.
دندانهای نهفته
این نوع دندان نمیتواند به درستی دربیاید زیرا جای کافی در فک نداشته و یا دندان دیگری در راه است. دندان عقل که باعث بروز درد در بزرگسالان میشود و دندان نیش در بیشتر مواقع زمانی که فرد دندان2های شلوغ داشته باشد، تحت تاثیر قرار میگیرند.
دندانهای کج
دندانهایی که دارای ظاهر کج بوده و یا هم تراز نیستند، نیز با استفاده از ارتدونسی میتوان بهبود بخشید.
بوی بد دهان
دندانهای نامرتب علاوه بر سختی در مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، باعث ایجاد جرم بر روی دندانها میشود. برای رفع این مشکل میتوانید از جرمگیری استفاده کنید که قبل آن بهتر است با مزایا و معایب جرمگیری دندان آشنا شوید. سفید کردن دندان با روش های خانگی گزینه خوبی برای رفع این مشکل میباشد.
همچنین دندانهای نامرتب در طولانی مدت موجب بروز میکروبیوم دهان شده و مشکلات دهانی دندانی به وجود میآورد.
انواع ارتودنسی دندان
بعد از پاسخ به پرسش اساسی ارتودنسی چیست؟ آشنایی با انواع ارتودنسی ضروری میباشد. به طور کلی ارتدونسی به دو دسته متحرک و ثابت تقسیم بندی میشود که هرکدام از انواع مختلفی برخوردار بوده که در ادامه به آن میپردازیم:
ارتودنسی متحرک
در این نوع ارتودنسی از ابزاری بهره گرفته میشود که نیازی نیست تا پایان دوره درمان و برای مدتی طولانی در دهان قرار گیرد. این نوع در طول شبانه روز حدود 22 ساعت باید داخل دهان قرار داشته باشد.
در این روش قالبی از دندانهای فک بالا و پایین گرفته شده و یک پلاک برای دندان آماده میشود که هر زمان احساس ناراحتی به شما دست داد میتوانید آن را از دهان خود خارج کنید. ارتودنسی متحرک دارای انواع مختلف زیر میباشد:
- ارتودنسی نامرئی: یکی از پرطرفدارترین انواع ارتودنسی بوده زیرا کل پلاک بی رنگ میباشد.
- ارتودنسی ریتینر: نگهدارنده ارتودنسی بوده که بعد از پایان درمان ارتودنسی برای تثبیت موقعیت دندانها مورد استفاده قرار میگیرد.
- ارتودنسی زد اسپرینگ: جهت به جلو کشیدن دندانهایی که به عقب رفتهاند، مورد استفاده قرار میگیرد.
- ارتودنسی بریس های هاولی: برای عقب کشیدن دندانهای فک بالا که به جلو رفتهاند.
ارتودنسی ثابت
ارتودنسی با بریس و سیم یک روش مرسوم و قدیمی بوده که دارای انواع مختلفی میباشد از جمله:
- بریس فلزی: از رایجترین نوع ارتودنسی به شمار میرود.
- سرامیکی: در این روش از بریسهایی از جنس سرامیک استفاده میشود.
- لینگوال یا پشت دندانی: سیم و براکت در این روش پشت دندان نصب میشود. از این روش برای حل مشکلات سادهتر استفاده میشود.
- دیمون: از براکتهایی استفاده میشود که قابلیت باز و بسته شدن دارند.
کلام اخر
ارتودنسی یک روش درمانی برای همتراز نبودن دندانها و ناهماهنگی میان فکها بوده که در این مقاله به طور کامل به مبحث اساسی ارتودنسی چیست؟ پرداختیم و با انواع آن نیز آشنا شدیم. بعد از آشنایی با موارد ذکر شده برای داشتن روند درمانی خوب و کامل توصیه میشود از متخصصین با تجربه در این زمینه کمک گرفته شود.